Lattenbouw

Of te wel: strip build kayaks. Bij deze geven we u een korte en eenvoudige uitleg hoe een dergelijke techniek werkt. Aan het eind van de pagina vindt u verwijzingen naar een site van iemand van ons, die met deze techniek een expeditie kajak gebouwd heeft. Ook treft u hierna een verhaal over de bouw van een Night Heron van Nick Schade. Eerst enkele voor - en nadelen van deze techniek

Enkele voordelen van deze bouwwijze zijn:

Hout aan weerskanten bekleed met glasvezeldoek en epoxy is zeer sterk. Glasvezeldoek en epoxy is volledig doorzichtig, waardoor het hout goed zichtbaar blijft en in de tijd gezien amper onderhoud nodig heeft.
De latjes zijn dun en zodanig gefreesd dat ze samengevoegd een soepel golvend oppervlak vormen.
De latten worden rond een frame aangebracht, waardoor de vorm van de boot geheel wordt bepaald door het frame. Het is een zekere en veilige wijze van bouwen.

Enkele nadelen van deze bouwwijze zijn:

 Het verlijmen van de latjes is een tijdrovende techniek, ook omdat sommige latten voor gestoomd moeten worden om verdraaiingen en torderingen te kunnen maken.
Uitlijnen van het frame, de schotten en het positioneren van alle latjes is precies werk.

Voordeel of nadeel:

 Het sociale aspect valt niet te onderschatten. Dit kan voor de één positief zijn, voor de ander negatief. U trekt met een dergelijk project aandacht naar u toe en naarmate de boot vordert, neemt dit toe. Ook hebt u mensen nodig die u van informatie voorzien. Niemand weet alles als u hier aan begint en u moet navraag kunnen doen. Dat maakt het project enorm uitdagend. Daar moet u van houden en van genieten.

Bouwplannen (ontwerp), bouwtechniek, materialen:

Er zijn meerdere adressen op Internet te vinden voor het verkrijgen van bouwplannen. Ook zijn er goede boeken over dit onderwerp te koop. Bekende namen zijn Nick Schade en Ted Moores. Er zijn er velen meer. Men kan het bouwplan uiteraard ook los kopen.

In onze links van deze website vindt u nadere informatie daarover, maar ook adressen waar u hout en gereedschap voor dit doel kunt krijgen.

En uiteraard kunt u uw probleem voorleggen aan een van onze leden of informatie verkrijgen bij hen, die ervaring heeft op gedaan met een dergelijk project. Het lidmaatschap van het houtbouwers gilde is gratis.

 

Hoe bouwt men een boot van latjes.

Fase 1 hout constructie

Ten eerste bouwt men het frame. Dit kan een lange houten balk zijn waarbij om de 30 cm. schotten geplaatst worden. De schotten hebben de vorm (dwars doorsnedes) van de inwendige boot.

Een ander bouwt mogelijk liever van af een tafel, maar ik baseer me in deze uitleg op de balk methode.

Hierna worden de latten voor de romp (onderschip) aangebracht waarna het frame gedraaid wordt en de latten voor het dek worden aangebracht. De latten worden onderling verlijmd met uitzondering van de deelnaad tussen romp en dek, zodat onder- en bovenhelft nog van elkaar af kunnen worden gehaald om het frame weg te halen. Pas hierna worden de twee delen definitief met elkaar verbonden.

De latjes hebben veelal een dikte van 6 mm. Aan 1 zijde zijn de latten voorzien van een holle groef en de andere zijde kent een bolling. Hierdoor laten de latten zich goed onder kleine hoeken met elkaar verlijmen. De latten worden door speciale hout klemmen op hun plaats gehouden tijdens het drogen van de lijm. Soms wordt er voor gekozen om de latten d.m.v. nietjes op de kopse kant van de schotten vast te nieten. De nietjes laat men dan iets uitsteken, zodat deze ook weer gemakkelijk kunnen worden verwijderd. Tenslotte is er de mogelijkheid om de latjes tijdelijk aan het frame te verbinden met visgaren, waardoor er sneller kan worden gewerkt en er geen niet-gaatjes meer zichtbaar zijn.

 Het frame waarborgt de stabiliteit van de hout constructie tijdens het bouwen. Het wordt dan ook pas weggehaald nadat men ook het mangat (de kuip) heeft gebouwd. De precieze vorm van het mangat wordt uitgezaagd en met nieuwe latjes opgebouwd tot een geheel inclusief de rand waarom heen later het spatzeil gespannen wordt.

Na verwijdering van de alle nietjes wordt de buitenkant glad geschuurd.

 

Fase 2 Glad schuren van de binnenkant, verwijderen van lijm resten en het aanbrengen van glasvezel doek met epoxy.

Zodra het frame weg is gehaald, begint eerst de behandeling van de binnenkant van romp en dek.. Daar komt men als deze 2 helften op elkaar gelijmd zijn vrijwel niet meer bij. Omdat de binnenkant hol is, is dit veel handmatig werk.

Een glasplan

Om het glasdoek aan te brengen dient men goed van te voren te overwegen waar dit aangebracht moet gaan worden. Eenmaal aan het werk met epoxy is daar voor weinig tijd. Hiervoor wordt een glasplan gemaakt voor de hele boot, zowel inwendig als uitwendig. Hoeveel lagen glasvezel doek u wilt aanbrengen, hangt af van wat u met de boot gaat doen. Een expeditie boot dient steviger te zijn dan een toer bootje voor een vrije middag. Ook het gewicht van de boot wordt bepaald door de hoeveelheid glasdoek dat men aanbrengt. De hoeveelheid epoxy wordt bepaald door de dikte van het glasdoek en het aantal lagen.

In het hoofdstuk Epoxy_Polyester schrijven we hier meer over.

De rand van het hout van de twee helften moet zorgvuldig vrijgehouden worden van glasvezeldoek en epoxy, omdat de beide helften later sluitend op elkaar gelijmd worden. In verband met vervorming van de boothelften, hout werkt nu eenmaal, moet de tijd tussen het verwijderen van het frame en het verlijmen van de twee delen op elkaar niet al te lang zijn. Tussentijds een vakantie plannen is niet zo handig.

Na de verlijming van beide helften wordt de inwendige rand voorzien van een brede band glasvezel. Met lange stokken en latten wordt de glasvezel band uitgerold over de inwendige rand van uit de kuip tot in de  punt van de boot.

Hierna kan het glasdoek op de buitenzijde worden aangebracht. Dit is iets makkelijker, omdat men er goed bij kan en ook leuk om te doen want de boot begint er ook uit te zien als boot.

Aangezien epoxy niet UV bestendig is, dient de laag afgelakt te worden met een UV beschermende polyurethaan coating. Deze lak is na uitharding ook erg hard waardoor de boot beter kras bestendig is. Dit is te verkrijgen in één component lak uitvoering, maar ook in een twee componenten uitvoering.

Wat hebt u verder nodig:

Een ruimte waarin u kunt werken met goed licht, voldoende stopcontacten en eventueel indirecte verwarming (in Nederland). U moet stof kunnen afvoeren en de werkruimte goed schoon kunnen houden. Als u werkt met epoxy dan komen er ongetwijfeld druppels op de grond of een veelvoud daarvan, zodat u of zich daar niets van hoeft aan te trekken of u moet de vloer beschermen voor deze uithardende druppels. Het is ideaal wanneer U de luchtvochtigheid van de ruimte laag kunt houden.

Sommige mensen zijn allergisch voor stof van Red Cedar hout of de lucht van chemische stoffen en het contact met chemische stoffen. In ieder geval is een goede bescherming nodig, handschoenen, gelaatsbescherming, gasmasker, veiligheidsbril, maar ook gehoorbescherming is nodig. Zowel voor uzelf als voor mensen die u komen helpen, want die hebt u bij tijd en wijle echt nodig.

Dit is een zeer globale beschrijving. In de onderstaande links vindt u de websites met een beschrijving van de door mij gebouwde boot en websites van anderen. Klik op een van de foto's om de website te openen.

Ton Affourtit 

 

Guillemot kajak gebouwd door Ton in 2008 

 

 

 

 

  

 

 

Guillemot kajak gebouwd door Ton in 2010

 

 

 

 

 

 Night Heron gebouwd door D.H.W. Daniels

 

 

 

 

Ton Affourtit is in Juli 2015 weer begonnen met een nieuwe kajak.

Het wordt de Black Pearl.

Hoewel dit model een knikspant onderwaterschip heeft, bouwt Ton hem geheel volgens de woodstrip methode,

De bouw van de Black Pearl is te volgen op zijn website